पेन्शनधारकांना हयातीचे प्रमाणपत्र जमा करण्याबाबत सरकारने केले नियम शिथिल

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – केंद्रीय पेन्शनधारकांना हयातीचे प्रमाणपत्र जमा करण्याचे नियम सरकारने शिथिल केले आहेत. आता कोणतेही केंद्रीय पेन्शनधारक 31 डिसेंबर 2020 पर्यंत हयातीचे प्रमाणपत्र सादर करू शकतील. केंद्र सरकार अंतर्गत सर्व निवृत्तीवेतनधारकांना त्यांची पेन्शन सुरू ठेवण्यासाठी दरवर्षी नोव्हेंबर महिन्यात हयातीचे प्रमाणपत्र सादर करावे लागते. कोरोना विषाणूच्या साथीचा विचार करता ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सरकारने हा नियम शिथिल केला आहे. सरकारने असे म्हटले आहे की यावर्षी सर्व पेन्शनधारक 1 नोव्हेंबर ते 31 डिसेंबर या 2 महिन्यांच्या दरम्यान कधीही हयातीचे प्रमाणपत्र सादर करू शकतील. केंद्रीय मंत्री जितेंद्र सिंह यांनी शुक्रवारी याबाबत माहिती दिली आहे.
सरकारच्या अधिकृत निवेदनात म्हटले आहे की 80 वर्षांपेक्षा जास्त वयाचे पेंशनधारक त्यांचे हयातीचे प्रमाणपत्र 1 ऑक्टोबर ते 31 डिसेंबर 2020 पर्यंत सादर करू शकतात. या कालावधीत सर्व पेन्शनधारकांना पेन्शन वितरित अधिकाऱ्यांद्वारे पेन्शन दिली जाईल.

व्हिडिओद्वारे ओळख पटविण्याचा सल्ला

केंद्र सरकारने सर्व पेन्शन जारी करणार्‍यांना व्हिडिओ-आधारित ओळख पटविण्याची शक्यता जाणून घेण्यास सांगितले आहे. याच्या मदतीने केवळ व्हिडिओद्वारे पेन्शनधारकांना ओळखले जाऊ शकते आणि त्यांचे हयातीचे प्रमाणपत्र मिळू शकते. तथापि, यासाठी आरबीआयच्या नियमांचीही काळजी घ्यावी लागेल.

प्रमाणपत्र सादर न केल्यामुळे पेन्शन थांबू शकते
लक्षात ठेवा की 80 वर्षापेक्षा कमी वयाच्या निवृत्तीवेतनधारकांसाठी हयातीचे प्रमाणपत्र सादर करण्याचा कालावधी 1 नोव्हेंबर ते 31 डिसेंबर असा आहे. त्याचबरोबर 80 वर्षांवरील पेन्शनधारकांसाठी निवृत्ती वेतन व पेन्शनर्स कल्याण विभागाने 1 नोव्हेंबरऐवजी 1 ऑक्टोबरपासून हा फॉर्म जमा करण्यास परवानगी दिली आहे. मात्र, त्यासाठीही शेवटची तारीख 31 डिसेंबरच निश्चित करण्यात आली आहे. एखाद्या निवृत्तीवेतनधारकाने ठरलेल्या कालावधीत हा फॉर्म न भरल्यास पुढील महिन्यापासून त्याची पेन्शन रोखली जाऊ शकते. परंतु, यानंतर हयातीचे प्रमाणपत्र सादर केल्यानंतर पेन्शन पुन्हा सुरू केली जाईल.

असे ऑनलाइन सादर करू शकतात डिजिटल पेन्शन प्रमाणपत्र

• वर्ष 2014 मध्ये सरकारने आधारद्वारे डिजिटल लाइफ प्रमाणपत्र सादर करण्याची सुविधा दिली होती. यामध्ये पेन्शनरचा आधार क्रमांक आणि बायोमेट्रिक डेटा वापरला जातो.
• यास कोणत्याही नागरिक सेवा केंद्र किंवा पेन्शन जारीकर्ता कार्यालयाला भेट देऊन पूर्ण करता येऊ शकते. यानंतर जीवन प्रमाण पोर्टल वरून ‘जीवन प्रमाण अ‍ॅप्लिकेशन’ ला डाउनलोड केले जाऊ शकते.
• यानंतर पेन्शनरला आधार क्रमांक, नाव, मोबाइल नंबर आणि पीपीओ क्रमांक, पेन्शन खाते क्रमांक, बँकेचा तपशील यासारखी माहिती द्यावी लागेल. आधार प्रमाणीकरण पूर्ण झाल्यानंतर जीवन प्रमाण आयडीच्या सहाय्याने जीवन प्रमाणच्या वेबसाइटवर जाऊन प्रमाणपत्राची एक पीडीएफ प्रत डाउनलोड केली जाऊ शकते.
• पेन्शन देणार्‍या एजन्सीकडे देखील डिजिटल लाइफ प्रमाणपत्र उपलब्ध असते. 2014 नंतर आतापर्यंत 2.6 कोटींपेक्षा अधिक पेन्शनधारकांनी डिजिटल लाइफ प्रमाणपत्र सादर केले आहे.